Fleming

Iconoclasten - beeldenstorm

“U zult geen beelden maken, geen afbeelding van enig wezen boven in de hemel, beneden op de aarde of in de wateren onder de aarde. ”

Met de term iconoclasten worden ook wel eens de beeldenstormers aangeduid. Die vernietigden ook religieuze afbeeldingen uit religieuze omgevingen.

De beelden storm heeft een grote invloed gehad op een reeks vernielingen van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in tal van landen van Europa. Tal van kerken en heilige plaatsen zijn vernield. De iconoclasten keerde zich echter niet tegen de kunst opzich maar tegen het geloof en zijn uitspraken, ze waren tegen het vervaardigen en het vereren van afbeeldingen (iconen). Tijdens het iconoclasme werden in kerken de fresco’s en mozaïeken overschilderd soms met geometrische of natuurlijke patronen. De iconen werden vernietigd.

Zijn er nu nog beeldenstormen?

Omdat Rotterdam heel snel veranderd, ze slopen diverse gebouwen en er komen als onkruid diverse gebouwen opnieuw uit de grond. Hierbij gaat veel kunst in Rotterdam ten onder. Om dit tegen te gaan heeft TENT zich ingezet om het lot van verloederde of verwijderde beelden in het Rotterdamse straatbeeld tegen te gaan.

16e eeuw, Nijmegen:
Beeldenstorm in St. Stevenskerk.

Spaanse soldaten die op 9 april 1572 het beeld van Erasmus op de Grotemarkt in Rotterdam vernielen.

Rotterdamse Beeldenstorm

Siebe Thissen, hoofd BKOR Centrum Beeldende Kunst Rotterdam

Perspectief & Leonardo Da Vinci

Het menselijk lichaam wordt opnieuw als schoonheid gezien

Eén van de grootste schilders uit de geschiedenis is Leonardo Da Vinci. In de tijd dat da Vinci leefde speelde echtheid een grote rol, tijdens de Renaissance streefde men naar orde en stabiliteit. Da Vinci hield zich ook strak aan een compositieschema, zijn afgebeelde proporties klopten exact, dat kwam door zijn wetenschappelijke en anatomische onderzoek (onder andere op lijken die hij opgroef). In de afbeelding hiernaast zie je de perfectie van gebruikte lijnen in zijn werk.

Nullius in Verba vertrouw niet op de woorden van andere je moet het eerst zelf bekijken en onderzoeken.

De oorspong hiervan begon bij de Egyptenaren, en later ook de Grieken en de Romeinen, gebruikten de onderlinge verhoudingen van de menselijke afmetingen (de canon) uit esthetische overwegingen. De canon van de Romeinse bouwheer Vitruvius had bijvoorbeeld de lichaamslengte als grondmaat, met de navel als middelpunt. De verhoudingen in de canon zijn een kwart lichaamslengte (de onderarm), een achtste (de gezichtshoogte), een derde en een tiende. Dit canon zie je vooral terug in het bouwplan van Romaanse en Gothische kerken. Mensen hielden zich aan de perfecte opgeegde richtlijnen die ook toegepast konden worden in de bouw.

“DEZE (LINGERIE-LOZE) LINGERIECAMPAGNE GAAT WEL HÉÉL VER”

“What you can’t see is all you want to see” is de slogan van Jane Pain; een Spaans luxemerk met lingerie en badkleding. in deze campagne hebben ze een serie gemaakt waarin de modellen een totaal ander lichaam gephotoshop hebben. Tegenwoordig hebben we een ‘fictief’ perfecte lichaam gecreëerd waaraan iedereen zich zogenaamd aan wilt voldoen.

de konings-el van Amenemope, circa 1250 v.Chr.

Vroeg Egyptische meet technieken 'perfecte lichaam'

Tegenwoordig
ons eigen gecreëerde perfecte photoshop wereld.

Nu het perfecte lichaam en zijn verhoudingen

Canon van Polykleitos

CANON = regel, richtsnoer, maatstaf.
Een canon is een verzameling van werken die binnen een bepaald gebied als waardevol worden beschouwd.

Voor het eerst kwam het aanbod in de klassieke Griekse beeldhouwkunst, als de ideale verhoudingen van het menselijk lichaam zoals toegepast door de grote beeldhouwers Polykleitos en Phidias.

Polykleitos is ook de auteur van een verloren gegaan werk over beeldhouwkunst, de Kanoon, waarin onder meer de ideale, wiskundige verhoudingen worden aangegeven. Hij wordt gezien als de uitvinder van de contrapost-houding van een beeld. Er wordt vermeld dat hij een ideaal bronzen beeld goot als voorbeeld van zijn ideeën over symmetrie en ritmiek.

De canon is een verzameling van schoonheidsregels gebaseerd op een wiskundige theorie waardoor de afmetingen van de delen van het lichaam een vaste verhouding hebben. Het hoofd is daarmee 1/7 van het lichaam. De beelden vertonen een grote beweging, een betere detaillering en een harmonisch evenwicht in de lichaamsbeweging waardoor de beelden een natuurlijke en dynamische uitstraling krijgen. Deze beweging merken wij in de vrijere stand van de benen, het verdwijnen van de symmetrie in de schouders, de flanken en de scheve heupstand. De frontale beelden verdwijnen en de anatomie is uitgewerkt. In deze periode waren vooral atleten, helden of goden het onderwerp. De mens werd in de beelden voorgesteld met ideale verhoudingen.

Het rechterbeen draagt het volle gewicht, het linkerbeen is ontspannen. De scheve houding die ontstaat — de rechterheup is hoger dan de linker — wordt in evenwicht gebracht door de schouders en armen (de linkerschouder is hoger dan de rechter). De ontspanning van het linkerbeen keert terug in de rechterarm. Daartegenover staan een gespannen rechterbeen en linkerarm. Het resultaat is een levendige figuur, die in beweging lijkt te zijn.
Het been dat het gewicht draagt wordt het standbeen genoemd, het andere been het speelbeen. De houding van de contrapposto heeft iets weg van een vage s-vorm waarbij het bekken licht kantelt. Bij het poseren is het aannemen van een contraposthouding ontspannen. De houding kan lang worden volgehouden.